Donagh Berry, Teagasc, Irlandia donagh.berry@teagasc.ie

Informacje zawarte w DNA zwierząt hodowlanych stają się coraz bardziej dostępne. Powszechność tą umożliwiają stale rosnąca populacja zgenotypowanych zwierząt oraz malejące koszty genotypowania. Stopień wykorzystania technologii genomowej będzie uzależniony od wysokości korzyści z inwestycji jaką jest genotypowanie. Zysk jest uzależniony od ilości  informacji będącej efektem poznania DNA zwierzęcia, przydatnych z punktu widzenia pracy hodowlanej oraz zarządzania stadem. Na podstawie genotypowania można uzyskać wiele takich wartościowych informacji. Oprócz standardowej genomowej oceny wartości hodowlanej, która służy do oceny potencjału genetycznego osobnika, DNA może zostać wykorzystane do: 1) weryfikacji pochodzenia oraz poszukiwania rodziców zwierząt, 2) identyfikowania pochodzenia mleka czy mięsa, 3) badania chromosomów w kierunku wykrywania chorób genetycznych, 4) określania płci zwierzęcia, 5) zgłaszania i monitorowania mutacji istotnych z punktu widzenia hodowli oraz wad wrodzonych, 6) dokładniejszego szacowania poziomu zinbredowania i spokrewnienia, 5) dokładniejszego doboru par do kojarzeń, 8) określania kompozycji rasowej zwierząt oraz 9) dostarczania informacji przydatnych w precyzyjnym zarządzaniu stadem.

Dr Sophie Eaglen, NAAB-CSS, USA seaglen@naab-css.org

Pojawienie się selekcji genomowej w 2009 roku zrewolucjonizowało hodowlę bydła na całym świecie. Stany Zjednoczone oraz kilka innych krajów wdrożyły tę technologię tak szybko jak to było możliwe. Wraz ze wzrostem dostępności genotypowania, amerykańscy hodowcy bydła mlecznego zaczęli masowo testować samice. Obecnie, co miesiąc w USA genotypuje się około 60 000 samic, a około 40% populacji krów w USA jest zgenotypowana. Dane wskazują, że amerykańscy hodowcy łączą genotypowanie, seksowane nasienie oraz nasienie ras mięsnych, w celu zwiększenia rentowności prowadzonej hodowli oraz uzyskania największego postępu genetycznego. Kluczowym elementem tych strategii jest wybór odpowiedniego celu hodowlanego, realizowanego przy pomocy indeksów selekcyjnych. Hodowcy bydła mlecznego w USA mają do dyspozycji wiele indeksów selekcyjnych: od krajowych po prywatne - należące do firm hodowlanych. Ze wszystkich dostępnych indeksów, najbardziej kompleksowe jeśli chodzi o uwzględnianie istotnych cech są te krajowe. Dlatego ​​są one bezpiecznym wyborem, gdy hodowcy nie mają możliwości stworzenia własnego indeksu lub nie chcą spędzać czasu na szukaniu wszystkich alternatyw.

Dr Katarzyna Stachowicz, AbacusBio Nowa Zelandia kstachowicz@abacusbio.co.nz

Zadania stojące przed twórcami nowoczesnych ekonomicznych indeksów selekcyjnych stają się coraz trudniejsze. Istnieją ku temu dwa powodu. Po pierwsze w dzisiejszych czasach indeksy rzadko tworzone są od nowa. Dużo częściej mamy do czynienia z sytuacjami, gdzie nowe cechy dodawane są do już istniejących i dość skomplikowanych modeli. Dodanie każdej kolejnej cechy jest więc coraz trudniejsze, gdyż sieć zależności, z którymi mamy do czynienia robi się coraz gęstsza. Po drugie, coraz częściej musimy się mierzyć z wyzwaniem jakim jest  dodanie do indeksu ekonomicznego cechy, której ekonomiczny wpływ na produkcję nie jest jasny lub jego wielkość nie odzwierciedla istotności cechy, czego przykładem mogą być cechy środowiskowe takie jak emisja gazów cieplarnianych np. emisja metanu. Na przykładzie wybranego indeksu omówiona zostanie jego ewolucja w tym: powody wprowadzania zmian oraz warunki konieczne do ich  wdrożenia, wpływ na postęp genetyczny dla wybranych cech, dalsze zmiany w obliczu nowych wyzwań stawianych hodowli.

Mgr Krzysztof Bączkiewicz, CGen PFHBiPM, Polska k.baczkiewicz@cgen.pl

Zmieniające się uwarunkowania ekonomiczne, klimatyczne i społeczne, zmuszają hodowców do ciągłego dostosowywania do nich swojej strategii. Dotyczy to oczywiście również  kierunków doskonalenia genetycznego kolejnych pokoleń krów. Zmiany potrzeb hodowców są odzwierciedlane w konstrukcji indeksów selekcyjnych. Jeszcze 20 lat temu głównym, a w wielu krajach jedynym, składnikiem indeksów selekcyjnych były cechy produkcyjne. Dzisiaj to się zmienia i większy nacisk jest kładziony na cechy funkcjonalne. To już nie tylko pokrój, płodność, czy długowieczność. W składzie dzisiejszych indeksów pojawiają się takie cechy jak zdrowotność racic oraz wymienia, wykorzystanie paszy czy odporność na

stres cieplny. Odpowiednio skonstruowane indeksy są tym bardziej istotne im więcej nowych cech jest ocenianych.  Prowadzenie selekcji na każdą z cech z osobna graniczy z niemożliwością. Kolejnym istotnym trendem jest pojawianie się indeksów ekonomicznych uwzględniających rzeczywisty zysk ze wzrostu wartości hodowlanej. Występują one obok, a czasem zamiast dotychczasowych indeksów syntetycznych,

opartych w dużej mierze na subiektywnych oczekiwaniach hodowców. Częstą praktyką jest też tworzenie kilku indeksów ekonomicznych dopasowanych do różnych systemów utrzymania zwierząt i przeznaczenia pozyskiwanego surowca. Pomimo tych wszystkich nowości cel tworzenia indeksów selekcyjnych pozostaje jeden - doskonalenie genetycze utrzymywanej populacji zwierząt.

Mgr inż. Mieczysław Kopiczko, PFHBiPM w Warszawie, Polska m.kopiczko@pfhb.pl

Nowoczesna hodowla bydła mlecznego opiera się na coraz większej ilości informacji o zwierzętach, które muszą być przetwarzane przez hodowcę. Dzięki temu ma on możliwość optymalnego zarządzania stadem. Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka (PFHBiPM) oferuje szereg narzędzi informatycznych mających za zadanie wspomagać hodowcę w podjęciu takich decyzji, które zapewnią maksymalizację zysków. Jednym z narzędzi hodowlanych oferowanych przez PFHBiPM są rankingi zwierząt tworzone na bazie wartości hodowlanych. Rankingi dla najlepszych samic i buhajów można tworzyć na podstawie wartości indeksu PF oraz Indeksu Ekonomicznego (IE) wykorzystując genomową lub konwencjonalną ocenę wartości hodowlanej. Jałówki i stada można uszeregować na podstawie rodowodowych indeksów rPF i rIE. Hodowcy genotypujący swoje zwierzęta w Laboratorium Genetyki Bydła PFHBiPM mają do dyspozycji dodatkowe narzędzie, jakim jest  “podsumowanie genotypowania”. Dzięki niemu możliwe jest ustalenie rankingu swoich zgenotypowanych zwierząt. Kalkulator rodowodowy umożliwia obliczenie indeksów rodowodowych przyszłego potomstwa oraz oszacować ich poziom zinbredowania, a sam dobór można przeprowadzić w narzędziu DOKO. Zastosowanie tych narzędzi zostanie omówione na podstawie doświadczeń jednego z hodowców.