Deficyt cholesterolu – ukryty winowajca upadków cieląt

Choroby i upadki cieląt wiążą się z istotnymi kosztami ponoszonymi przez hodowcę. Koszty te można podzielić na dwie grupy, są to:

• wydatki na opiekę weterynaryjną związaną z leczeniem objawów i próbą diagnozy dolegliwości
• oraz straty związane z upadkiem zwierzęcia i koniecznością jego utylizacji.

Nowo poznaną chorobą o rosnącej częstotliwości występowania u cieląt bydła rasy HF jest deficyt cholesterolu znany jako CDH.

CDH po raz pierwszy został opisany w rasie holsztyńskiej w 2015 roku w Niemczech. Charakterystycznymi wynikami analizy biochemicznej krwi u cieląt dotkniętych tym defektem jest wyraźna hipocholesterolemia i niedobór witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co wskazuje na zaburzenie metabolizmu tłuszczów.

Objawy choroby to

• przewlekłe nieuleczalne biegunki
• i brak apetytu
• co w konsekwencji prowadzi do niedowagi.

Zwierzęta z CDH nie reagują na leczenie objawowe i padają w wieku od 3 tygodni do 6 miesięcy. Przyczyną choroby jest mutacja w genie APOB, która powoduje powstanie „nieprawidłowego” białka APOB, które jest kluczowe dla transportu kwasów tłuszczowych w organizmie. Powstanie wadliwego białka powoduje nieprawidłowe wchłanianie tłuszczu i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz upośledzenie metabolizmu cholesterolu.

Mutacja powodująca deficyt cholesterolu dziedziczy się autosomalnie recesywnie. Wywoływana przez nią choroba występuje jedynie u zwierząt, które odziedziczyły dwa zmutowane allele (homozygoty recesywne). Zwierzęta posiadające pojedynczy zmieniony allel (heterozygoty), nie chorują, lecz mogą przekazywać wadliwy gen potomstwu, są to tak zwani nosiciele, których fenotyp nie różni się od fenotypu zwierząt zdrowych. Utrudnia to znacznie rozpoznanie choroby na odpowiednio wczesnym etapie i podjęcie działań prewencyjnych np. aby uniknąć wykorzystania tych sztuk do kojarzeń. Dlatego aby zapobiec rozprzestrzenianiu się defektu w stadzie konieczne jest efektywne wykrywanie nosicieli mutacji np. poprzez badania genetyczne  oferowane przez Laboratorium Genetyki Bydła PFHBiPM oraz właściwy dobór do kojarzeń.  Wystarczy skontaktować się z odpowiednim doradcą ds. hodowli  lub Laboratorium Genetyki Bydła z/s w Parzniewie. Doradca pobierze materiał do badań (tkanka z ucha), sporządzi protokół z danymi oraz wyśle go do laboratorium.