Rynek mleka – listopad 2024

Od maja 2024 r. średnia cena mleka w Unii Europejskiej utrzymuje trend wzrostowy. Podobnie sytuacja wygląda w Polsce. Przeczytaj, na jakie stawki mogli liczyć producenci mleka i co może nas czekać w najbliższej przyszłości?

Meldunkowy skup mleka w październiku 2024 r. wyniósł 1 047,5 mln l mleka. Jak wylicza Dorota Grabarczyk, analityk rynku mleka Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka oraz wiceprzewodnicząca grupy roboczej „Mleko i produkty mleczne” Copa Cogeca, producenci w Polsce dostarczyli o 1,5% i 3,5% więcej surowca odpowiednio w stosunku do września br. oraz w relacji rocznej (w porównaniu z październikiem 2023 r.). Z kolei biorąc pod uwagę dziesięć miesięcy bieżącego roku, mleczarnie skupiły łącznie 10 973,1 mln l mleka, co oznacza 3,8-proc. wzrost w stosunku do analogicznego okresu w 2023 r. 

Łącznie w krajach UE we wrześniu 2024 r. skupiono 11 389,6 tys. t mleka. Oznacza to spadek dostaw średnio o 5,6% i 0,2% odpowiednio w relacji miesięcznej oraz w stosunku do września 2023 r. – We wrześniu 2024 r. skup mleka został w relacji rocznej ograniczony w trzynastu państwach członkowskich. Z kolei w dwunastu krajach zwiększono skup surowca – komentuje Dorota Grabarczyk.

Jak zwraca uwagę przedstawicielka PFHBiPM, pięciu największych producentów mleka w UE (Niemcy, Francja, Holandia, Polska i Włochy) we wrześniu br. skupiło 65% całego unijnego mleka. Do tamtejszych podmiotów trafiło łącznie 7 402,5 tys. t mleka, czyli o 0,3% mniej niż w analizowanym miesiącu 2023 r. 

Stawki za mleko w Polsce 

Średnia cena skupu mleka w październiku 2024 r. wyniosła 220,23 zł/100 l. To statystycznie o 5,70% więcej niż w poprzednim miesiącu oraz o 12,59% więcej niż w analogicznym okresie w 2023 r. – W okresie dziesięciu miesięcy 2024 roku średnia cena skupu mleka była o 1,7% niższa w porównaniu do analogicznego okresu 2023 r. – wylicza Dorota Grabarczyk. Jak dodaje, nadal obserwujemy wyraźne zróżnicowanie cen w poszczególnych województwach. O ile w zeszłym miesiącu różnica między województwami, gdzie średnia stawka za mleko była najwyższa i najniższa wynosiła 21,47 groszy/l mleka, w bieżącym zestawieniu dystans wzrósł do 27,56 groszy/l mleka (więcej o cenach mleka w Polsce).

Stawki za mleko w UE

Jak wynika z najnowszych danych KE, średnia cena mleka w październiku 2024 r. w UE osiągnęła poziom 51,71 euro/100 kg. Oznacza to średni wzrost stawek o 4,2% w porównaniu do września 2024 r. oraz o 16,6% w porównaniu z październikiem 2023 r.  – W listopadzie 2024 r. nastąpi kolejny wzrost ceny, która ponownie ma przekroczyć 50 euro/100 kg – zwraca uwagę Dorota Grabarczyk, powołując się na szacunkowe prognozy KE.

Jak wylicza ekspertka PFHBiPM, w październiku 2024 r. ceny mleka w relacji miesięcznej wzrosły w dwudziestu pięciu państwach członkowskich. W największym stopniu dotyczyło to Litwy, gdzie stawki za surowiec wzrosły o 19,4% do 51,29 euro/100 kg, co oznacza wzrost w skali roku o 31,7%. Największe wzrosty miały ponadto miejsce w następujących krajach (w nawiasie zmiana w relacji rocznej): 

·      Szwecji o 9,1% do 52,06 euro/100 kg (wzrost o 33,3%); 

·      Belgii o 8,1% do 51,65 euro/100 kg (wzrost o 33,6%); 

·      Irlandii o 7,2% do 62,15 euro/100 kg (wzrost o 46,8%);

·      Rumunii o 7,2% do 49,28 euro/100 kg (wzrost o 11,5%).

Spadek stawek za mleko zanotowano wyłącznie w jednym kraju. Dotyczyło to Malty, gdzie ceny w skupach zmniejszyły się o 0,2% do 62,17 euro/100 kg. Nadal jednak tamtejsi dostawcy mleka dysponowali stawką wyższą o 9,8% w stosunku do analogicznego okresu w 2023 r.

Polska na dziesiątym miejscu

W naszym kraju przeciętna cena skupu mleka w październiku br. ukształtowała się na poziomie 51,69 euro/100 kg i była o 4,6% wyższa niż we wrześniu 2024 r. oraz o 18,2% wyższa niż w październiku 2023 r.

 – W analizowanym miesiącu cena mleka w Polsce była niższa od ceny unijnej o 0,04%. W rezultacie nasz kraj znalazł się na jedenastym miejscu w UE pod względem stawek za mleko, tj. o jedną pozycję niżej niż we wrześniu br. – podkreśla Dorota Grabarczyk.

Wyższe ceny wypłacane były producentom m.in. w: Irlandii (62,15 euro/100 kg), Holandii (53,50 euro/100 kg), we Włoszech (52,85 euro/100 kg), Niemczech (52,70 euro/100 kg), Austrii (52,53 euro/100 kg) i Szwecji (52,06 euro/100 kg).  

Choroba niebieskiego języka a stawki za mleko

– Według prognoz krótkoterminowych, cena mleka w Polsce do końca roku powinna utrzymać się na podobnym poziomie. Trudno jest jednak przewidzieć, jak będzie wyglądał początek 2025 r., ponieważ w wielu krajach UE panuje choroba niebieskiego języka. W Polsce pierwszy przypadek odnotowano pod koniec listopada – mówi przedstawicielka PFHBiPM.

Jak dodaje, choroba niebieskiego języka jest chorobą wektorową i o ile zimą liczba przypadków na pewno się zmniejszy, to są obawy, że na wiosnę pojawią się nowe ogniska. W przypadku bydła mięsnego nie powoduje ona konsekwencji produkcyjnych, jednak u krów mlecznych niestety obserwowany jest spadek produkcji. Dodatkowo pojawia się problem z zacieleniem i utrzymaniem ciąży. 

– Występowanie choroby niebieskiego języka w Unii Europejskiej może nieść za sobą wiele zmian na rynku mleka m.in. spadek pogłowia krów mlecznych, zmniejszenie produkcji i skupu surowca – ostrzega Dorota Grabarczyk z PFHBiPM. (źródło danych: GUS, ARiMR, Eurostat, KE, obliczenia własne). 

Więcej szczegółowych informacji o aktualnej sytuacji na rynku mleka w Polsce i UE znajdziesz w naszych comiesięcznym raporcie „Rynek Mleka” oraz na holstein.pl.