Pakiet „Gotowi na osiągnięcie celu 55%” cz. I

W czerwcu Parlament Europejski oraz Rada Unii Europejskiej oficjalnie zatwierdzili Europejskie Prawo Klimatyczne, którego najważniejszymi założeniami są:

• do 2050 r. Unia będzie neutralna klimatycznie,
• do 2030 r. emisja gazów cieplarnianych zostanie zredukowana o 55% (w porównaniu z poziomem z roku 1990),
• Powstanie Europejskiej Rady Naukowej ds. Zmian Klimatycznych w celu monitorowania postępów w osiągnieciu ustanowionych celów.

Aby osiągnąć główny cel Europejskiego Prawa Klimatycznego, czyli redukcji gazów o 55% do 2030 roku, Komisja Europejska przedstawiła tzw. pakiet Fit for 55 (Gotowi na osiągnięcie celu 55%). Pakiet składa się z 12 propozycji zmian legislacyjnych dotyczących klimatu i energii. Nowy cel klimatyczny oraz pakiet Fit for 55 są kluczowymi elementami Europejskiego Zielonego Ładu. Główna część pakietu została opublikowana już teraz, kolejne propozycje zostaną przedstawione do końca roku.

I część opublikowanych dokumentów:

• OZE – Poprawka do dyrektywy o odnawialnych źródeł energii proponuje podwyższenie wiążącego celu w zakresie udziału OZE do 40% do 2030 r. oraz konkretnych wartości docelowych w odniesieniu do wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, ogrzewaniu i chłodzeniu (+1,1 punktu procentowego rocznie), budynkach (49% OZE) i przemyśle. Proponuje zaostrzenie kryterium „zrównoważoności” w zakresie wykorzystania bioenergii, w szczególności biomasy drzewnej.
• EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA – Poprawka do dyrektywy dot. efektywności energetycznej (EED) proponuje ustanowić nowy cel na szczeblu UE zakładający zwiększenie efektywności energetycznej z 32,5% na 36% do 2030 r. Ten cel wpłynie na sposób ustalania wkładów krajowych i prawie dwukrotnie zwiększy roczne zobowiązanie państw członkowskich w zakresie oszczędności energii (1,5% dla wszystkich krajów UE). Sektor publiczny będzie zobowiązany do corocznej renowacji 3% swoich budynków.
• OPODATKOWANIE ENERGII – Reforma dyrektywy o opodatkowaniu energii – proponuje dostosowanie opodatkowania produktów energetycznych do nowych celów klimatycznych oraz zniesienie przestarzałych zwolnień i stawek obniżonych, które obecnie zachęcają do stosowania paliw kopalnych. Proponuje ograniczenie szkodliwych skutków konkurencji podatkowej w dziedzinie energii.
• HANDEL EMISJAMI – Nowelizacja dyrektywy o unijnym rynku handlu pozwoleniami na emisję CO₂ (ETS) – proponuje obniżenie ogólnego pułapu emisji i zwiększenie rocznego tempa ich redukcji oraz stopniowe wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji dla lotnictwa oraz włączenie emisji z żeglugi do EU ETS. Proponuje ustanowić od 2026 r. odrębny nowy system handlu uprawnieniami do emisji w odniesieniu do dystrybucji paliwa dla transportu drogowego i budynków. Proponuje zwiększenie funduszu innowacyjnego i funduszu modernizacyjnego.
• IMPORT EMISJI – Nowa opłata od importu emisji, czyli tzw. Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) od 2026 r. wprowadzi cenę za emisje CO₂ w przypadku importu określonych produktów – cement, nawozy, stal, żelazo, aluminium i energia elektryczna – aby zagwarantować, że ambitne działania w dziedzinie klimatu w Europie nie doprowadzą do ucieczki emisji gazów cieplarnianych. Dzięki temu obniżanie emisji w UE przyczyni się do globalnego spadku emisji, a nie do przenoszenia wysokoemisyjnej produkcji poza Europę.
• WSPÓLNY WYSIŁEK REDUKCYJNY – Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wspólnego wysiłku redukcyjnego proponuje dla każdego państwa członkowskiego zaostrzenie wartości docelowych w zakresie redukcji emisji w przypadku budynków, transportu drogowego i krajowego transportu morskiego, rolnictwa, odpadów i małych sektorów przemysłu.