3…2…1… tygodni przed wycieleniem! Cz. 1.
Prawidłowy okres zasuszania
Okres zasuszenia krowy powinien trwać około 6 do 8 tygodni, chociaż najnowsze trendy skracają ten czas do 4–5 tygodni. Ostatnie trzy tygodnie do wycielenia, to bardzo ważny okres dla krowy, zarówno dla jej zdrowotności, jak i późniejszej wydajności mlecznej. W wymieniu krowy rozpoczynają się procesy związane z produkcją siary i mleka. Jest to czas także bardzo istotny dla przyszłego cielęcia, a w szczególności dla jałówki, która przeznaczana jest do dalszej hodowli. W ostatnich tygodniach ciąży ciele nabiera prawidłowej masy.
Krowa powinna mieć zapewniony spokój w tym okresie, dlatego dobrą praktyką by było na minimum dwa tygodnie przed wycieleniem przenieść ją do porodówki lub wydzielonego kojca.
W całym okresie przed zasuszeniowym (koniec laktacji), jak i w trakcie zasuszenia staramy się utrzymać kondycję krowy na podobnym poziomie, w przedziale miedzy 3,25 a 3,5 punktu w skali BCS. Niedopuszczalną jest poprawa kondycji w tym okresie. Trudną sprawą jest również zmniejszenie kondycji już nabytej.
Należy przyjrzeć się uważnie zadawanej dawce pokarmowej, ponieważ tylko odpowiednie ilości białka, energii, włókna zapewnią krowie zapotrzebowanie zarówno bytowe, jak i pozwolą na intensywną budowę płodu, produkcję siary i zaprogramują przyszłą wydajność mleczną. Nie należy zapominać o makro – i mikroelementach oraz witaminach. Zadziałamy w dobrym kierunku, jeśli podamy krowie w tym okresie odpowiednią dawką łatwo przyswajalnych dodatków mineralnych zasuszeniowych. Dzięki temu siara będzie miała lepsze właściwości odżywcze i będzie w stanie zbudować dobrą odporność cielęcia w początkowym okresie jego życia. Pamiętajmy, że w prawidłowym żywieniu krów zasuszonych mamy z reguły do wyboru dwa rodzaje mieszanek mineralnych: zarówno na pierwszy, jak i drugi okres zasuszenia. Dostosujmy zatem mieszkankę mineralną do okresu, w jakim jest aktualnie krowa.
Prawidłowe zwiększanie pasz treściwych w dawce
Wraz ze zwiększonym zapotrzebowaniem na składniki odżywcze maleje pobranie pasz (suchej masy paszy). Jest to widoczne zarówno u krów wieloródek jak i pierwiastek. Dodatkowo pierwiastki zawsze są bardziej narażone na stres przez co jedzą o 20–30 % mniej od krów. Słaby apetyt powoduje niedostateczne pobranie energii, a przecież w tym czasie organizm krowy przechodzi największe przemiany przygotowując się do porodu oraz przyszłej laktacji. Wzrasta intensywność podziałów komórek mlekotwórczych – przyrasta masa gruczołowa wymienia, dochodzi także do podwojenia masy płodu i błon płodowych. Celem naszego postępowania jest zapobieganie utracie apetytu po porodzie, doprowadzenie do odbudowy błony śluzowej żwacza, a także przygotowanie jego mikroflory do trawienia pasz skarmianych po porodzie. Skarmiając systematycznie coraz większe dawki pasz treściwych zapobiegamy również chorobom metabolicznym okresu poporodowego.
W stosunku do początkowego okresu zasuszenia obecny okres cechować będzie się wprowadzeniem większych ilości pasz treściwych, włącznie ze zwiększeniem ilości kiszonki z kukurydzy.
- na 3 tygodnie do wycielenia wprowadzamy do żywienia pierwszy kilogram mieszanki treściwej,
- na 2 tygodnie do wycielenia wprowadzamy drugi kilogram mieszanki treściwej,
- na tydzień przed wycieleniem podajemy trzeci kilogram mieszanki treściwej.
Ustalona dawka nie powinna być zmieniana przez 10 dni po porodzie.
Zalecenia pokarmowe dla krów zasuszonych (prof. Hutjens 2006):
w % kg SM | 8–4 tyg. przed wycieleniem | 3–0 tyg. przed wycieleniem |
Pobranie SM | 13 | 11 |
Białko ogólne (%) | 12–13 | 15 |
ADF (%) | 30–35 | 21 |
NDF (%) | 40–45 | 31–38 |
JPM | 0,75 | 0,85 |
NFC (węglowodany niewłókniste) | 30–35 | 34–38 |
Ilość paszy objętościowej w dawce | 70–90 | 60–70 |
Skrobia (%) | 10–12 | 17–20 |
Wybrane makroelementy w % kg s.m.:
| 8–4 tyg. przed wycieleniem | 3–0 tyg. przed wycieleniem |
Wapń | 0,50–0,70 | 0,60–0,75 |
Fosfor | 0,24–0,28 | 0,28–0,32 |
Magnez | 0,20–0,28 | 0,35–0,40 |
Potas | 0,65 | 0,65 |
Sód | 0,10–0,15 | 0,10–0,15 |
siarka | 0,16–0,20 | 0,20–0,25 |
Mikroelementy w mg kg s.m. i witaminy
Cynk | 75 | 75 |
Miedź | 15 | 15 |
Mangan | 70 | 70 |
Kobalt | 0,20–0,40 | 0,20–0,40 |
Jod | 0,5 | 0,5 |
Selen | 0,30–0,50 | 0,30–0,50 |
Witamina A IU/dzień | 100,000 | 150,000 |
Witamina D IU/dzień | 30,000 | 40,000 |
Witamina E IU/dzień | 1000 | 1000 |
Dobrą praktyką jest podawanie 3–4 tygodnie przed wycieleniem bolusów typu KEXXTONE lub innych pomocnych w łagodzeniu skutków wystąpienia ketozy. Można podawać do żwaczowo glicerynę lub glikol propylenowy tak przed, jak i po wycieleniu.