Polski indeks selekcyjny
PFSM – dla rasy simentalskiej

Podstawowym indeksem selekcyjnym buhajów i krów rasy simentalskiej jest ogólny indeks selekcyjny PFSM (Produkcja i Funkcjonalność dla rasy simentalskiej). Indeks ogólny obliczany jest na podstawie wartości hodowlanych cech wchodzących w skład podindeksów i wartości hodowlanych cech funkcjonalnych włączonych do indeksu. Zakłada się możliwość rozbudowy indeksu PFSM o nowe cechy oraz modyfikację przypisanych wag istniejących cech, w celu przystosowania ich do warunków powstających w hodowli bydła tej rasy.

PFSM = 0,40 * PI_PROD +0,35 * PI_POKR + 0,10 * PI_PŁOD + 0,08 * WH_KSOM + 0,07 * WH_DŁUG

gdzie:

  • PI_PROD – podindeks produkcyjny
  • PI_POKR – podindeks pokrojowy
  • PI_PŁOD – podindeks płodności
  • WH_KSOM – wartość hodowlana dla zawartości komórek somatycznych
  • WH_DŁUG – wartość hodowlana dla długowieczności

Budowa elementów wchodzących w skład indeksu PF

wartość hodowlana dla tłuszczu plus 2 razy wartość hodowlana dla białka. Wartości hodowlane cech wydajności przed utworzeniem podindeksu produkcyjnego (PI_PROD) będącego jednym ze składników indeksu ogólnego, wyraża się jako odchylenia od średniej bazy, a następnie przekształca na zmienną o średniej 100 i odchyleniu standardowym 10.

(PI_POKR) stanowi 35% w indeksie ogólnym PFSM i składa się z następujących cech:

PI_POKR = 0,05 *kaliber + 0,05 *umięśnienie przodu + 0,10 *umięśnienie zadu  + 0,10 *wymię + 0,05 *nogi i racice

Liniową oceną pokroju objętych jest 19 cech punktowanych w skali od 1 do 9, pomiar wysokości w krzyżu, pięć cech opisowych punktowanych od 50 do 100 oraz utworzona z nich ocena ogólna. Ze względu na mięsno-mleczny typ użytkowy bydła simentalskiego dodatkowo szacuje się wartości hodowlane dla umięśnienia (cecha opisowa) oraz umięśnienia przodu i umięśnienia tyłu (cechy liniowe).

Wartości hodowlane dla wszystkich cech wyraża się jako odchylenia od średniej bazy, a następnie przekształca na zmienną o średniej 100 i odchyleniu standardowym 10.

PI_PŁOD = 0,70 *NPj + 0,10 *NPk + 0,10 *PP + 0,10 *OMC

gdzie:

  • NPj – wskaźnik niepowtarzalności unasienniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji jałówek,
  • NPk – wskaźnik niepowtarzalności unasienniania do 56 dnia po pierwszym zabiegu inseminacji krów po pierwszym ocieleniu,
  • PP (długość przestoju poporodowego) – odstęp czasu od pierwszego ocielenia do pierwszego zabiegu unasienniania,
  • OMC (długość okresu międzyciążowego) – odstęp czasu od pierwszego ocielenia do ponownego zacielenia.

Wskaźniki NPj i NPk definiuje się następująco: jeśli jałówka/krowa w ciągu 56 dni od pierwszego zabiegu unasienniania nie wykazała objawów rui, to jej wartość fenotypowa wynosi 1, w przeciwnym przypadku wartość jest równa 0.

Podindeks standaryzuje się na średnią 100 i odchylenie standardowe 10.

Liczbę komórek somatycznych SCC w próbnych udojach poddaje się transformacji logarytmicznej wg poniższego wzoru, otrzymując zawartość komórek somatycznych SCS.

SCS = log(SCC /100 000) +3

Wartości hodowlane wyraża się jako odchylenia od średniej bazy, a następnie przekształca na zmienną o średniej 100 i odchyleniu standardowym 10.

Długowieczność funkcjonalną córek buhajów definiuje się jako „długość życia produkcyjnego (LPL)” obliczoną jako różnica wyrażona w dniach między datą ubycia w przypadku krów wybrakowanych (dane „nieocenzurowane”) lub ostatniego odnotowanego próbnego udoju w przypadku krów żyjących (dane „ocenzurowane”), a datą ich pierwszego wycielenia. Szacowania wartości hodowlanej dokonuje się za pomocą metody „analizy przeżywalności” z wykorzystaniem modelu Weibull’a. Oszacowane wartości hodowlane buhajów (relatywne ryzyko brakowania) poddaje się transformacji polegającej na zmianie znaku na przeciwny tak by wyższe wartości oznaczały większą długowieczność córek. Wartości hodowlane buhajów wyrażono jako odchylenia od bazy są następnie przekształcone na zmienną o średniej 100 i odchyleniu standardowym 10. Jako bazę przyjmuje się średnią wartość hodowlaną buhajów urodzonych w latach 2004–2006, które uzyskały powtarzalność oceny co najmniej 50%.

Wartość hodowlaną krów oblicza się na podstawie oszacowań wartości hodowlanych ojców i matczynych dziadków wg wzoru: 

WH_DŁUG = 100 + 0,5 *( WH ojca - 100) + 0,25 *( WH matczynego dziadka - 100)