Zielone korytarze dla zapewnienia stałego przepływu towarów w Unii Europejskiej

W dniu 23 marca Komisja przedstawiła nowe praktyczne rozwiązania mające na celu wdrażanie wytycznych dotyczących środków zarządzania granicami, aby utrzymać stały przewóz towarów w całej UE podczas obecnej pandemii. Państwa członkowskie zostały poproszone o niezwłoczne oznaczenie wszystkich właściwych wewnętrznych przejść granicznych w ramach transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) jako przejść granicznych dla „zielonych korytarzy”, aby zapewnić nieprzerwane funkcjonowanie ogólnounijnych łańcuchów dostaw. Przejścia graniczne dla zielonych korytarzy powinny być otwarte dla wszystkich pojazdów towarowych, bez względu na przewożone przez nie towary. Przekraczanie granicy, w tym wszelkie kontrole i badania przesiewowe, nie powinny trwać dłużej niż 15 minut.

Komisarz ds. transportu Adina Vălean powiedziała: „Unijna sieć transportowa łączy całą UE. Nasze wytyczne mają na celu ochronę unijnych łańcuchów dostaw w tych trudnych warunkach, a także zapewnienie, by zarówno towary, jak i pracownicy transportu mogli podróżować bez opóźnień do miejsc, w których są potrzebni. Przyjęcie zbiorowego i skoordynowanego podejścia do transportu transgranicznego jest dziś ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Zielone korytarze mają również na celu ochronę pracowników transportu, którzy pracują na pierwszej linii kryzysu. Ten zestaw zaleceń ułatwi realizację ich i tak stresującej misji, a także zwiększy bezpieczeństwo i przewidywalność ich pracy.”

Przejścia graniczne dla zielonych korytarzy
Procedury na przejściach granicznych dla zielonych korytarzy należy ograniczyć i uprościć do niezbędnego minimum. Kontrole i badania przesiewowe należy przeprowadzać bez konieczności opuszczania przez kierowców pojazdów, a sami kierowcy powinni być poddawani jedynie minimalnym kontrolom. Kierowców pojazdów towarowych nie należy prosić o przedstawianie żadnego innego dokumentu niż paszport / dowód osobisty i prawo jazdy oraz, w razie konieczności, zaświadczenie od pracodawcy. Należy dopuścić elektroniczne składanie/wyświetlanie dokumentów. Nie należy dyskryminować żadnego pojazdu towarowego ani kierowcy, niezależnie od miejsca pochodzenia i miejsca przeznaczenia, narodowości kierowcy lub kraju rejestracji pojazdu.

W związku z obecną sytuacją wzywa się również państwa członkowskie do czasowego zawieszenia wszystkich obecnych na ich terytorium zakazów jazdy, takich jak zakaz jazdy w weekend czy w nocy oraz zakazy sektorowe.

Komisja zachęca państwa członkowskie do utworzenia bezpiecznych korytarzy transportowych, aby umożliwić prywatnym kierowcom i ich pasażerom, takim jak pracownicy służby zdrowia i transportu, a także obywatelom UE powracającym do domów, niezależnie od ich narodowości, bezpośredni priorytetowy przejazd w każdym niezbędnym kierunku w ramach sieci TEN-T. Jednoczenie muszą oni ściśle przestrzegać zasad dotyczących przebywania na wyznaczonej trasie i robienia koniecznych minimalnych przerw na odpoczynek Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby co najmniej jeden port lotniczy obsługiwał loty z powracającymi obywatelami i loty z międzynarodową pomocą humanitarną.

W następstwie wideokonferencji między unijnymi ministrami transportu, która odbyła się 18 marca, Komisja utworzyła sieć krajowych punktów kontaktowych i platformę umożliwiającą przekazywanie informacji na temat krajowych środków transportowych podjętych przez państwa członkowskie w odpowiedzi na epidemię koronawirusa. Krajowe punkty kontaktowe powinny wspierać skuteczne funkcjonowanie przejść granicznych dla zielonych korytarzy. Zachęca się sąsiadujące państwa spoza UE do ścisłej współpracy z tą siecią w celu zapewnienia przepływu towarów we wszystkich kierunkach.

W celu ułatwienia funkcjonowania transportu Komisja zaleca, aby państwa członkowskie podjęły działania zmierzające do zapewnienia swobodnego przepływu wszystkich pracowników w transporcie międzynarodowym, niezależnie od rodzaju transportu. W szczególności należy znieść takie przepisy, jak ograniczenia podróży i obowiązkowa kwarantanna dla pracowników transportu niewykazujących objawów. Przykładowo państwa członkowskie nie powinny wymagać, aby pracownicy transportu posiadali zaświadczenie lekarskie potwierdzające ich dobry stan zdrowia. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników transportu konieczne są również wzmocnione środki higieny i działania operacyjne w portach lotniczych i wodnych, na dworcach kolejowych i w innych węzłach transportowych. Przedstawiony dziś komunikat Komisji zawiera pełen wykaz zaleceń mających na celu ochronę kierowców przed koronawirusem.

Uznane na szczeblu międzynarodowym świadectwa kwalifikacji należy uznać za wystarczające do poświadczenia, że dany pracownik prowadzi działalność w zakresie transportu międzynarodowego. W przypadku braku takich świadectw (nie wszyscy międzynarodowi kierowcy je posiadają), wystarczające powinno być zaświadczenie podpisane przez pracodawcę. Wszystkie te zasady powinny mieć również zastosowanie do obywateli państw trzecich, jeżeli są one niezbędne do zapewnienia swobodnego przepływu towarów w obrębie UE i na jej terytorium.

Pandemia koronawirusa poważnie szkodzi europejskiemu transportowi i mobilności. Europejski łańcuch dostaw utrzymywany jest poprzez rozbudowaną sieć usług transportu towarowego, obejmującą wszystkie rodzaje transportu. Stałe i nieprzerwanie funkcjonujące usługi transportu lądowego, wodnego i lotniczego mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania rynku wewnętrznego UE i dla jego skutecznej reakcji na obecny kryzys zdrowia publicznego.