Posiedzenie sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 6X2022

W dniu 6 października 2022 roku odbyło się posiedzenie sejmowej komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z ramienia Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka w posiedzeniu uczestniczyła Dorota Grabarczyk – analityk rynku mleka.

Podczas pierwszego punku porządku obrad Komisja rozpatrzyła poprawki zgłoszone w czasie drugiego czytania do projektu ustawy o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (druki nr 2428 i 2659). W czasie drugiego czytania zgłoszono 3 poprawki. Komisja wniosła o ich odrzucenie. Poprawki miały na celu zmianę terminu wejścia w życie przepisów ustawy. Sprawozdawcą został poseł Maciej Górski (PiS).

Drugi punkt obrad dotyczył informacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat rynku mleka. Informację przedstawił sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan Janusz Kowalski.

W okresie od stycznia do lipca 2022 r. skup mleka był wyższy o 2,4% w stosunku do roku poprzedniego. Produkcja mleka nadal utrzymuje tendencję wzrostową, pomimo utrzymującego się trendu spadku pogłowia krów mlecznych. Według danych GUS pogłowie krów mlecznych na koniec grudnia 2021 roku wyniosło 2035 tys. sztuk i było o 4,3% niższe niż w grudniu 2020 r. Polska pod względem wielkości pogłowia krów mlecznych zajmuje trzecie miejsce w Unii Europejskiej, zaraz po Niemczech i Francji. Polska jest znaczącym producentem i eksporterem artykułów mleczarskich. Na rynek krajowy trafia w ostatnich latach 77–78% wyprodukowanego surowca mlecznego.

Najwięcej mleka w Polsce produkowanego jest terenie kilku województw zwłaszcza mazowieckiego, podlaskiego, wielkopolskiego, warmińsko-mazurskiego, łódzkiego, kujawsko-pomorskiego i lubelskiego. W tych województwach utrzymywane jest ponad 83% krajowego pogłowia krów mlecznych. Według prognoz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy spadek pogłowia krów mlecznych będzie rekompensowany wzrostem wydajności krów, która w 2022 roku przekroczy 7 tys. kg od krowy.  

Od kilku lat odnotowywane jest zwiększenie spożycia mleka i jego przetworów. Według danych GUS średnie spożycie masła na osobę wynosi 6 kg, a bilansowe spożycie mleka krowiego w 2021 r. osiągnęło 252 litry na jednego mieszkańca. Dobra koniunktura na rynku mleczarskim jest wynikiem wysokich cen przetworów mlecznych na rynkach światowych, co przekłada się bezpośrednio na wzrost cen surowca płaconego rolnikom. W sierpniu 2022 r. średnia cena za mleko płacona producentom mleka wzrosła o ponad 57% w stosunku do roku poprzedniego. Pomimo wzrostu cen mleka opłacalność produkcji nie jest na zadowalającym poziomie, ponieważ rosną również koszty produkcji. W czerwcu bieżącego roku koszt produkcji wzrósł o 20–22% w porównaniu z czerwcem 2021 roku.

Dyrektor Departamentu Rynków Rolnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Waldemar Guba przekazał informacje odnośnie do planów dotyczących perspektyw dla mleczarstwa, wynikających z Krajowego Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej.

W nowej perspektywie finansowej WPR na lata 2023–2027 zachowane zostaną dotychczasowe mechanizmy wsparcia w ramach WPR, do których zalicza się instrumenty interwencyjne. Są to jednak mechanizmy stosowane podczas sytuacji kryzysowych, jako siatka bezpieczeństwa. W obecnej sytuacji ich wprowadzanie byłoby bezprzedmiotowe, ponieważ na rynku jest dobra koniunktura.  Kontynuowane będą również, na podstawie planu finansowego dla Planu Strategicznego WPR na lata 2023–2027, płatności do krów i bydła. Na wsparcie dochodów związanych z produkcją krów zostanie przeznaczonych blisko 791 mln EUR, a na wsparcie dochodów związanych z produkcją młodego bydła – ponad 894 mln EUR. Przewidziane jest również wsparcie w ramach OZE dla tych gospodarstw, które chciałyby produkować biogaz.

Uczestnicy posiedzenia zwrócili uwagę na fakt, że mleczarnie otrzymują od zakładów energetycznych pisma z informacją o możliwych przerwach w dostawach energii elektrycznej i gazu. W celu zapewnienia ciągłości produkcji zakłady przetwórcze masowo kupują agregaty prądotwórcze. Branża zwracała się z pismem w tej sprawie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz do Ministra Aktywów Państwowych. Wiceminister Janusz Kowalski zwrócił uwagę, że sprawy związane z rosnącymi kosztami energii są na wokandzie w Ministerstwie Rolnictwa. Trwają prace legislacyjne, które maja przyczynić się do obniżenia kosztów energii i ciepła. W najbliższym czasie, w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi będzie powołany wydział odnawialnych źródeł energii, który w I kwartale 2023 roku przedstawi pakiet biometanowy.  

Wiceminister Janusz Kowalski podkreślił, że bezpieczeństwo żywnościowe naszego kraju jest dla wszystkich bardzo ważne. Nie dotarły do niego informacje, żeby któryś zakład przetwórczy miał problem z dostawami energii elektrycznej. Zapewnił jednocześnie, że jeśli taka sytuacja będzie miała miejsce to Rząd będzie interweniował.