Posiedzenie Podkomisji stałej do spraw monitoringu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej i akcesji nowych państw do Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy w dniu 10 kwietnia

W dniu 10 kwietnia 2024 roku odbyło się posiedzenie Podkomisji stałej do spraw monitoringu Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej i akcesji nowych państw do Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy dotyczące stanu realizacji i wdrażania WRP 2014-2020 w Polsce, ze szczególny uwzględnieniem zagrożonych działań i propozycje zmian w celu uniknięcia zwrotu środków do budżetu Unii Europejskiej. W posiedzeniu uczestniczył: Stefan Krajewski – sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Podczas posiedzenia omówiono wysokość budżetu na PROW 2014-2020 oraz poziom kontraktacji i realizacji płatności. Minister poinformował również na jakie działania zostaną przesunięte niewykorzystane środki.

Budżet PROW na lata 2014-2020 wynosi około 18,2 mld EUR (8,6 mld zł). Przepisy dotyczące programowania wsparcia dla PROW 2014-2020 zakładały, że do 31 grudnia 2023 roku zostanie zakończone jego wdrażanie. Kontynuacja wdrażania PROW 2014-2020 po roku 2020 jest efektem przewidzianej prawem Unii Europejskiej reguły budżetowej N+3, która umożliwia finansowanie zobowiązań budżetowych w ciągu 3 kolejnych lat i dopiero po upływie tego terminu następuje automatyczne anulowanie zobowiązań wobec kraju członkowskiego. Przedłużające się na poziomie UE prace nad reformą WPR były podstawą do wprowadzenia dwuletniego okresu przejściowego. Końcowy etap wdrażania PROW 2014-2020 upływa 31 grudnia 2025 r.

Od początku realizacji PROW 2014-2020 do 31 grudnia 2023 r. złożono ponad 8,7 mln wniosków o przyznanie pomocy na kwotę 91,4 mld zł. Liczba zawartych umów oraz wydanych decyzji przyznających pomoc wyniosła pond 7,7 mln. Beneficjentom przyznano pomoc na kwotę 76,8mln zł. Na dzień 17 marca 2024 r. poziom kontraktacji wyniósł 96,9% dostępnego budżetu, a poziom płatności 79,7% dostępnych środków.

Procedowana realokacja środków w głównej mierze dotyczy zwiększenia budżetu działania Modernizacja gospodarstw rolnych – obszar D (m.in. inwestycje dotyczące zakupu maszyn i urządzeń oraz budowy lub modernizacji budynków produkcyjnych). Na wdrażanie tego instrumentu skierowane zostanie dodatkowych 135 mln EUR, co umożliwi sfinansowanie znacznej części wniosków złożonych w naborze z 2023 roku. Przygotowana propozycja realokacji wymaga przyjęcia przez Radę Ministrów RP, a następnie zostanie skierowana do zatwierdzenia przez Komisję Europejską. Jednocześnie, aby uniknąć konieczności odmowy przyznania płatności wnioskodawcom, których wnioski obecnie przekraczają dostępny limit środków, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi opracował projekt nowelizacji rozporządzenia dotyczącego limitów dla PROW 2014-2020. Zmiana przepisów przewiduje, że wszystkie wnioski zawierające zapotrzebowanie przekraczające limit będą oczekiwały na dostępność środków, a w przypadku ich uwolnienia pomoc można przyznać najpóźniej do końca 2024 roku. Obecnie nowelizacja jest przygotowywana do uzgodnień międzyresortowych.

W marcu 2024 r. zakończyły się nabory dla Inwestycji mających na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz w Zarządzaniu ryzykiem (dopłaty do ubezpieczeń). W kolejnych miesiącach w wybranych województwach odbędą się nabory w ramach Zarządzania zasobami wodnymi, a także planowany jest kolejny nabór w ramach Zarządzania ryzykiem.