Mastitis – straty i koszty
Zdrowe wymię jest kluczowym punktem w spełnieniu oczekiwań producenta mleka oraz konsumenta. Po pierwsze pozwala na osiągnięcie przez krowę jej genetycznie uwarunkowanej wydajności. Po drugie to podstawowy warunek uzyskania surowca wysokiej jakości. Spełniając to kryterium, hodowca równocześnie dba o dobrostan swoich zwierząt.
Zapalenie gruczołu mlekowego jest jedną z najbardziej kosztownych chorób w hodowli bydła mlecznego, której efekt strat hodowca odczuwa na wielu płaszczyznach.
Mastitis generuje bezpośrednie koszty związane z:
- leczeniem krów chorych,
- wyłączeniem mleka karencyjnego,
- dodatkowym nakładem pracy personelu.
Kalkulacja tych kosztów jest prosta i oczywista dla hodowcy. Ponieważ występują równocześnie z zaistniałym problemem – są bardziej zauważalne przez właściciela.
Koszty pośrednie – często niedocenione i niedoszacowane przez producentów mleka, są mniej czytelne i zauważalne. Niestety, zwykle przewyższają swym poziomem koszty bezpośrednie. Należą do nich:
- obniżenie wydajności
- oraz pogorszenie jakości produkowanego surowca co może mieć związek z utratą premii za klasę mleka.
- To koszty z tytułu brakowania krów ze stada ze względu na obniżenie wydajności lub przewlekłą formę choroby.
Zarówno forma kliniczna i podkliniczna choroby generuje koszty w produkcji. Ale aż 75% wszystkich kosztów determinują stany podkliniczne. Każdy wzrost liczby komórek somatycznych w mleku o 100 000 ponad liczbę 200 000 komórek/ml powoduje obniżenie wydajności krowy o 2,5% w laktacji. Co oznacza, iż stado liczące 30 sztuk o średniej wydajności 8500 kg mleka, charakteryzujące się LKS w zbiorniku na poziomie 400 000/ ml, poniesie stratę w ilości 12 750 kg mleka w stadzie z tytułu obniżonej o 5% wydajności mlecznej.
Straty związane z mastitis clinica obejmują zarówno zmniejszoną wydajność chorych krów jak i brakowanie ze stada. Krowy po przebytej chorobie produkują o 5% mleka mniej w laktacji, co oznacza, iż krowa o średniej wydajności 8500 kg wyprodukuje o 425 kg mniej mleka. Dodatkowo, odnosząc się do leczenia pojedynczego przypadku mastitis hodowca poniesie stratę ok 100–200 zł za odrzucone mleko oraz przeciętnie 100–500 zł za usługę lekarsko – weterynaryjną.
