Krytyczna sytuacja na polach
Według danych Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na wielu obszarach kraju występuje już susza atmosferyczna i rolnicza. Najbardziej dotknięte regiony to Kujawy, województwo zachodniopomorskie, pomorskie, wielkopolskie, łódzkie oraz warmińsko-mazurskie.
Najnowsze dane wskaźnika wilgotności gleby dla stycznia 2020 roku wskazują na niską wilgotność gleby – poniżej 40% a miejscami nawet poniżej 35% (w profilu na głębokości poniżej 1 m).
Przyczyną jest przede wszystkim bezśnieżna, sucha i ciepła zima, która uniemożliwia odbudowę wilgoci w glebie.
O tym, jak niekorzystne są warunki suchej zimy świadczą wartości bilansu wodnego za cały okres od jesieni do zimy. Ocenę sytuacji umożliwia wskaźnik obrazujący warunki zasilania opadem atmosferycznym tzw. standaryzowany wskaźnik opadu liczony na 3 miesiące wstecz (SPI3) bezpośrednio, wg danych projektu S4D, identyfikuje obszary, gdzie niskie lub deficytowe warunki opadowe nie zapewniają właściwej wilgotności gleb ani zasilania płytkich wód podziemnych.
W przypadku dalszych skąpych opadów, rośliny na polach wiosną będą wzrastały już w warunkach suszy.
O tej porze roku, przynajmniej połowa kraju powinna być pokryta śniegiem. Zimowe opady w istotny sposób zasilają glebę oraz potoki i rzeki. Zarówno w ubiegłym roku, jak i w bieżącym można zaobserwować niewielkie opady śniegu, co oznacza, że wiosną może wystąpić susza. Niestety już teraz wielu rolników ma ten problem na swoich polach.
Od wielu lat meteorolodzy obserwują również zmianę charakteru opadów. W Polsce coraz częściej pojawiają się gwałtowne deszcze, na ogół występujące w sezonie wiosenno-letnim. Na ich skutek wody opadowe szybko odpływają do rzek, nie wsiąkają w wystarczającym stopniu w glebę.
Oba te zjawiska, w połączeniu z wysokimi temperaturami (które przyspieszają odparowywanie wody z gleby, zbiorników wodnych i roślinności) sprzyjają zjawisku suszy.
W 2019 roku sytuacja wyglądała podobnie. W zimie opady były niewielkie. W ciągu roku okresowo pojawiły się gwałtowne deszcze. Jednak roczna suma opadów w 2019 roku nie odbiegała znacząco od średniej z kilku lat, która wynosi: 650 mm.
