Komisja przyjmuje plan awaryjny

W następstwie kryzysu związanego z COVID-19 i zgodnie ze strategią „Od pola do stołu” UE zamierza wzmocnić koordynację na szczeblu europejskim, aby dopilnować, by obywatelom nie groziły niedobory żywności podczas kryzysów. W przyjętym planie awaryjnym uznano ogólną odporność unijnego łańcucha dostaw żywności, wskazano występujące niedociągnięcia i zaproponowano działania mające na celu poprawę gotowości na szczeblu UE. Aby osiągnąć ten cel, Komisja ustanowi europejski mechanizm gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym (EFSCM) – grupę ekspertów w dziedzinie łańcucha dostaw żywności koordynowaną przez Komisję w celu wymiany danych, praktyk i wzmocnienia koordynacji.

Kryzys związany z COVID-19 pokazał odporność sektorów rolnictwa, rybołówstwa, akwakultury i żywności, dzięki czemu kryzys zdrowotny nie doprowadził również do kryzysu bezpieczeństwa żywnościowego. Aby wesprzeć te sektory, UE wprowadziła nadzwyczajne środki.

Na przykład wspólna polityka rolna (WPR) i wspólna polityka rybołówstwa (WPRyb) zapewniły narzędzia przeciwdziałające zaburzeniom równowagi rynkowej czy problemom producentów z przepływem środków pieniężnych. Ponadto w celu zapewnienia przemieszczania na jednolitym rynku towarów i personelu o krytycznym znaczeniu Komisja ustanowiła uprzywilejowane korytarze i opublikowała wytyczne, które umożliwiły ścisłą koordynację między państwami członkowskimi w zakresie sprawnego przekraczania granic.

W komunikacie uznano, że w niektórych obszarach potrzebna jest dalsza poprawa, aby nadal zapewniać zaopatrzenie w żywność i bezpieczeństwo żywnościowe w czasach kryzysu.

W związku z rosnącym wpływem zmiany klimatu i degradacji środowiska na produkcję żywności, a także zagrożeniami związanymi ze zdrowiem publicznym, cyberzagrożeniami lub zmianami geopolitycznymi zagrażającymi funkcjonowaniu łańcucha dostaw żywności, unijny plan awaryjny na rzecz zaopatrzenia w żywność i bezpieczeństwa żywnościowego jest jeszcze bardziej istotny.

Plan awaryjny, kluczowy dla poprawy gotowości UE, uwzględnia podejście oparte na współpracy między wszystkimi podmiotami publicznymi i prywatnymi będącymi częścią łańcucha dostaw żywności. Obejmuje to na przykład takie podmioty z sektora prywatnego jak: rolnicy, rybacy, producenci akwakultury, przetwórcy żywności, handlowcy i detaliści, a także przewoźnicy i logistycy. Centralnym elementem tego planu będą również organy unijne, krajowe i regionalne.

Plan awaryjny zostanie wprowadzony przez europejski mechanizm gotowości i reagowania na kryzysy związane z bezpieczeństwem żywnościowym, który ma zostać uruchomiony przez Komisję.

EFSCM opierać się będzie na grupie ekspertów, złożonej z przedstawicieli państw członkowskich i państw niebędących członkami UE oraz podmiotów z różnych etapów łańcucha dostaw żywności, a także na regulaminie wewnętrznym określającym jego funkcjonowanie. Grupa ta będzie się spotykać okresowo i, w przypadku kryzysu, w bardzo krótkim terminie oraz tak często, jak to będzie konieczne.

Skupi się ona na konkretnych działaniach, a także na zestawie działań, które mają zostać ukończone między połową 2022 r. a 2024 r.:

• prognozowanie, ocena ryzyka i monitorowanie; poprawa gotowości poprzez wykorzystanie dostępnych danych (w tym dotyczących pogody, klimatu, rynków); dalsza analiza podatności na zagrożenia i infrastruktury krytycznej łańcucha dostaw żywności;
• koordynacja, współpraca i komunikacja; wymiana informacji, najlepszych praktyk, krajowych planów awaryjnych; tworzenie zaleceń w celu zaradzenia kryzysom; koordynacja i współpraca ze społecznością międzynarodową.