KE odpowiada na protesty rolników

KE odpowiada na protesty rolników. Co powiedział Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa?

Za nami wspólne posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji do Spraw Unii Europejskiej. W ramach spotkania, które odbyło się 11 kwietnia 2024 r. Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa przekazał najnowsze informacje na temat realizacji WPR, w kontekście aktualnych i przyszłych wyzwań stojących przed polityką rolną, ze szczególnym uwzględnieniem problemów bezpośrednio dotyczących Polski.

W posiedzeniu uczestniczyli: Dorota Niedziela – wicemarszałek Sejmu, Jacek Czerniak – sekretarz stanu w MRiRW, Adam Nowak – podsekretarz stanu w MRiRW, Zbigniew Ziejewski – sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych oraz Leszek Szymański – zastępca prezesa ARiMR. 

Podczas posiedzenia Janusz Wojciechowski zaprezentował planowane przez Komisję Europejską zmiany w warunkowości, zapowiedział wprowadzenie płatności dla małych gospodarstw oraz zwiększenie budżetu rolnego na lata 2021–2027. Omówił także kwestię eksportu z Ukrainy. 

Odpowiedź KE na protesty rolników

 Zniesienie obowiązku ugorowania, większy budżet rolny oraz możliwość wstrzymania eksportu jakiegokolwiek produktu z Ukrainy przez dane państwo – to najważniejsze kwestie, jakie poruszył Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa podczas wspólnego posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Komisji do Spraw Unii Europejskiej. 

 Podczas spotkania, które odbyło się 11 kwietnia 2024 r. Janusz Wojciechowski, komisarz UE ds. rolnictwa mówił o Wspólnej Polityki Rolnej w kontekście aktualnych i przyszłych wyzwań stojących przed polityką rolną, ze szczególnym uwzględnieniem problemów bezpośrednio dotyczących Polski.

 Zmiany w warunkowości
Jak zaznaczał Wojciechowski, obecnie protesty rolnicze odbywają się w 65 krajach na całym świecie. W UE i Polsce wynikają głównie z ograniczeń przewidzianych w Zielonym Ładzie, importu produktów z Ukrainy, wzrostu kosztów produkcji przy jednoczesnym spadku cen na rynkach produktów rolnych. Zgodnie z przekazanymi informacjami, Komisja Europejska planuje następujące zmiany dotyczące warunkowości:
– GAEC 6 – obowiązek utrzymania okrywy glebowej: państwo członkowskie będzie miało swobodę w decydowaniu, w jakim okresie roku ustanowić obowiązek utrzymania okrywy glebowej;
– GAEC 7 – zmianowanie: państwo członkowskie może zdecydować o dodaniu dywersyfikacji upraw jako alternatywy do zmianowania;
– GAEC 8 – obowiązek ugorowania 4% gruntów ornych: zniesienie obowiązku ugorowania, w zamian państwo członkowskie ma obowiązek ustanowienia odpowiedniego ekoschematu, czyli dobrowolnej i płatnej interwencji dla rolników.

Projekty rozporządzenia muszą zostać przyjęte przez Parlament Europejski. Będą obowiązywać z mocą wstecz, czyli od 1 stycznia 2024 r. 

Skup powyżej kosztów produkcji
Wśród kolejnych działań podejmowanych przez Komisję Europejską znajdują się:
– zmiany w dyrektywie dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych – rozszerzenie ochrony rolników, poprzez obowiązkowe pisemne kontrakty;
– zakaz skupowania produktów rolnych poniżej kosztów produkcji (na wzór ustawy hiszpańskiej).  

Komisarz Wojciechowski poinformował również, że na wzór 2023 r., w latach 2024–2027 zostanie wprowadzona płatność dla małych gospodarstw do 5 ha. Wysokość stawki to 225 euro/ha.

Sprawa Ukrainy
KE przedstawiła także projekt przedłużenia na kolejny rok umowy liberalizującej handel UE z Ukrainą, tj. do czerwca 2025 r., z zastrzeżeniem, że jedno państwo członkowskie może domagać się wstrzymania eksportu jakiegokolwiek produktu z Ukrainy, jeśli poziom tego eksportu jest zbyt wysoki. Wartość unijnego eksportu do Ukrainy w 2022 r. osiągnęła 39 mld euro, zaś import 23 mld euro. Również w przypadku Polski w 2022 r. była nadwyżka eksportowa. Eksport Polski do Ukrainy wyniósł 11,5 mld euro, a import 4 mld euro. 

Budżet rolny
Janusz Wojciechowski poinformował również, że budżet rolny na lata 2021–2027 w porównaniu do pierwotnej propozycji z 2018 r. został zwiększony o 22 mld euro, w tym dla Polski o 4 mld euro. Zaznaczył także, że dopłaty bezpośrednie dla polskich rolników na lata 2023–2027 zostały wyrównane do poziomu 259 euro/ha, przy średniej unijnej na poziomie 256 euro/ha. Przekazał, że prawdopodobnie do 2027 r. nowe inicjatywy KE, np. dotyczące emisji przemysłowych, nie będę musiały być wprowadzane do Krajowych Planów Strategicznych. Komisarz zabiega również o to, aby do WPR został wprowadzony III filar (budżet kryzysowy), tj. środki na czasy kryzysowe tj. wojna, pandemia, susza. 

Podczas dyskusji poruszono również tematy związane z: programem białkowym, zagospodarowaniem nadwyżki zboża, aktualizacją cen interwencyjnych, zwiększeniem dopłat do paliwa rolniczego, utrzymaniem dopłat do nawozów, wizją Unii Europejskiej, co do przyszłości rolnictwa w kontekście konieczności zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. 

W posiedzeniu Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji do Spraw Unii Europejskiej uczestniczyli: Dorota Niedziela – wicemarszałek Sejmu, Jacek Czerniak – sekretarz stanu w MRiRW, Adam Nowak – podsekretarz stanu w MRiRW, Zbigniew Ziejewski – sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych oraz Leszek Szymański – zastępca prezesa ARiMR.