Nowości w zakładce Hodowla w SOL, czyli co kryją geny Twoich krów

⇒ Szczególne cechy genetyczne zwierzęcia

W tej podzakładce prezentowane będą wyniki badań genetycznych zwierzęcia, które było analizowane pod kątem defektów genetycznych, białek mleka, umaszczenia czy bezrożności. Podzakładka ta składa się z czterech sekcji odpowiadającym im wyżej wymienionym grupom cech genetycznych. W każdej z nich znajduje się kod i nazwa cechy, interpretacja wyniku, data badania, laboratorium, które przeprowadziło badanie oraz opis cechy, który kryje się pod niebieskim kwadracikiem ze znakiem zapytania. Aktualnie kliknięcie na większość kwadracików spowoduje pojawianie się komunikatu „Opis w przygotowaniu”. Poinformujemy, kiedy opisy zostaną dołączone do SOLa.

Co ważne, w pierwszej sekcji pt. „Defekty genetyczne”, w przypadku wyniku badania, które wskazywałoby na nosicielstwo, wynik ten zostanie podświetlony na czerwono, a w kolumnie „Interpretacja” pojawi się słowo „nosiciel”. Pozwoli to na szybsze wychwycenie zwierząt z niepokojącym genotypem.

Fot. 1. Szczególne cechy genetyczne zwierzęcia w SOL – defekty genetyczne.

Kolejną sekcją jest „Mleko”, w której znajdują się wyniki badań genotypu pod kątem zawartości kazein – między innymi wyników na „mleko A2A2”.  

Następne dwie sekcje zawierają informacje o tych genach zwierzęcia, które warunkują jego wygląd (pokrój). Z tych dwóch sekcji dowiemy się czy dane zwierzę posiada geny, które mogą spowodować czerwony kolor umaszczenia u potomstwa lub jego naturalną -  wynikającą z genów - bezrożność.

Umaszczenie bydła holsztyńskiego zależne jest od dwóch genów: genu COPA (Dominant Red/Variant Red) i genu MC1R (Red Factor). Gen COPA jest dominujący, oznacza to, że samo wystąpienie tego genu powoduje czerwone umaszczenie zwierzęcia.

Natomiast bezrożność jest korzystną ekonomicznie cechą. W praktyce istnieją dwie metody uzyskiwania bezrożności: dekornizacja rogów chemicznie lub fizycznie oraz hodowla ras bezrożnych. Genetycznie uwarunkowana bezrożność pozwala na nieinwazyjne, długoterminowe rozwiązanie problemów związanych z mechaniczną lub chemiczną dekornizacją. Wszystkie zwierzęta mające chociaż jedną kopie allelu (jednego genu w różnych wariantach) bezrożności będą bezrogie. Wynika z tego, że wybierając na ojca buhaja bezrożnego mamy zatem pewność, iż niezależnie od fenotypu i genotypu matki otrzymamy minimum 50% potomstwa naturalnie pozbawionego rogów.  

Aby dowiedzieć się więcej na temat szczególnych cech genetycznych zwierząt oznaczanych m.in. w Laboratorium Genetyki Bydła PFHBiPM, zapraszamy do lektury ulotki „Cechy genetyczne u bydła. Przegląd wybranych cech genetycznych.” Znajdują się tam krótkie opisy defektów genetycznych, białek mleka czy umaszczenia bydła, sposób ich dziedziczenia a także etiologii występowania. Na początku ulotki zamieszczone są krótkie definicje z zakresu genetyki, dzięki czemu publikacja jest przystępna dla każdego czytelnika.

Fot. 2. Pozostałe szczególne cechy genetyczne zwierzęcia w zakładce KJK w SOL.

⇒ Weryfikacja pochodzenia

Dawna podzakładka „Potwierdzenie pochodzenia” otrzymała nową nazwę – „Weryfikacja pochodzenia”. Składa się ona z krótkiego podsumowania, w którym podani są matka i ojciec zwierzęcia wraz z wynikiem ich weryfikacji (czerwona ramka). Objaśnienia do zamieszczonych w tabelce wyników znajdują się poniżej – pokażą się dopiero po kliknięciu w wiersz pt. „Objaśnienia”, ponieważ sekcja ta domyślnie jest zwinięta (zielona strzałka).

Poniżej objaśnień znajdują się wyniki przeprowadzonych testów genetycznych weryfikujących pochodzenie danego zwierzęcia. Tabelka zawiera zarówno kolumnę z wynikami matki jak i ojca. Jeśli któreś z nich nie zostało zbadane, taka informacja pojawi się w kolumnie przy odpowiednim rodzicu.

Ostatnia część tej podzakładki zawiera kolejne objaśnienia – tym razem opisane są rodzaje testów jakim było poddane zwierzę.

Fot. 3. Weryfikacja pochodzenia w zakładce Hodowla w KJK w SOL.

⇒ Wykaz - Genotyp kazeina

Kolejną nowością związaną z wprowadzonymi modyfikacjami jest nowy wykaz w zakładce „Hodowla” znajdującej się w menu programu z lewej strony) pt. „Genotyp kazeina”. Po jego wybraniu pojawi się lista zwierząt, które miały wykonane badanie w kierunku oznaczenia genotypu beta kazeiny  lub kappa kazeiny.

Mleko i produkty mleczne są uważane za pożywne produkty spożywcze, jednak w niektórych przypadkach spożycie mleka może powodować problemy zdrowotne. Spośród białek obecnych w mleku, kazeiny zasługują na szczególną uwagę, ponieważ wariant genetyczny kazeiny jest coraz częściej wskazywany jako przyczyna powstawania alergii i uczuleń. Najczęstsze warianty kazeiny to białka A1 i A2. Według badań, mleko zawierające wariant kazeiny oznaczony A2 znacznie rzadziej wywołuje uczulenia niż to z wariantem A1.

Z kolei z punktu widzenia przydatności technologicznej mleka bardzo ważną rolę odgrywa gen kappa kazeiny. W populacji bydła holsztyńsko-fryzyjskiego gen ten występuje w postaci trzech alleli: A, B i E. Wyniki licznych badań jednoznacznie wykazały, że allel B wpływa najkorzystniej na tzw. przydatność technologiczną mleka.

⇒ Kalkulator inbredu

I ostatnią – choć nie najmniej ważną - nowością w zakładce „Hodowla” w SOL ( menu programu → „Hodowla” → „Kalkulator inbredu”) jest bezpośredni link do kalkulatora inbredu stworzonego przez Centrum Genetyczne i dostępnego na stronie CGen (www.cgen.pl).

Kalkulator rodowodowy pozwala na sprawdzenie przewidywanej wartości indeksów rodowodowych oraz inbredu dla przyszłego potomstwa potencjalnej pary rodzicielskiej. Został on opracowany dla rasy holsztyńsko-fryzyjskiej. Obliczane za jego pomocą są: rodowodowy Indeks Ekonomiczny (rIE), dokładność rIE, rodowodowy indeks PF (rPF) oraz inbred.

Kalkulator rodowodowy jest prostym narzędziem, pozwalającym ocenić sensowność doboru, czyli kojarzenia wskazanej samicy z wybranym samcem. Tym z Państwa, którzy chcieliby opracować plan kojarzeń dla wielu samic lub dla całego stada, polecamy raczej skorzystanie z programu DoKo.

I to na razie wszystko jeśli chodzi o nowości w tematyce hodowlanej w SOL. Jednakże cały czas pracujemy nad kolejnymi modyfikacjami w programie Stado Online. O wszelkich zmianach będziemy Was informować na bieżąco.