Krowa nie bodzie – czyli kilka słów o bezpiecznej hodowli | cz. 3.

W naszym cyklu kontynuujemy zagadnienia związane z zagrożeniami chemicznymi, ale dziś zostanie omówiona tematyka związana z niebezpieczeństwem ze strony pestycydów.

Aby dobrze zrozumieć zagrożenia wynikające ze stosowania pestycydów musimy wiedzieć co to są za substancje.

Pestycydy to w dużym skrócie środki ochrony roślin, są to związki chemiczne, które niszczą bakterie, grzyby, wszelkiego rodzaju chwasty oraz szkodniki. Ich bardzo duża toksyczność stanowi zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia osób które mają z nimi kontakt.

Prace grożące kontaktem z pestycydami to przede wszystkim:

1. przygotowywanie roztworów o odpowiednim stężeniu z preparatów handlowych;
2. przeprowadzanie oprysków;
3. praca w magazynach, w których są przetrzymywane preparaty (należy pamiętać, że jednoczesne przechowywanie różnych preparatów zwiększa w sposób istotny zagrożenie dla człowieka);
4. czyszczenie i naprawa aparatury;
5. pranie odzieży roboczej;
6. zagospodarowywanie odpadów po pestycydach, mówimy w tym miejscu o pustych, uszkodzonych opakowaniach pozostałych po zużyciu zawartości.

Należy pamiętać, że przebywanie w pomieszczeniu zamkniętym w czasie wykonywania zabiegów z użyciem pestycydów, a nawet po ich zakończeniu, naraża człowieka na toksyczne działanie środków ochrony roślin w znacznie wyższym stopniu niż podczas prac na otwartej przestrzeni.

W procesie stosowania pestycydów najbardziej narażone na ich działanie są następujące części ciała: ręce. uda, podudzia, przedramiona oczy, twarz, tułów i stopy. Pestycydy mogą przenikać do organizmu przez skórę, układ oddechowy oraz rzadziej przez układ pokarmowy. Przenikanie przez skórę jest łatwiejsza z powodu długiego zalegania środków na powierzchni skóry, dużej powierzchni kontaktu oraz szybkiego wchłaniania pestycydów szczególnie przez skórę uszkodzoną. Szkodliwe substancje dostające się przez układ oddechowy są równie niebezpieczne, ponieważ bardzo szybko dostają się do płuc, a także do krwi i dalej układem krwionośnym po całym organizmie  do wszystkich narządów człowieka.

Wpływ działania pestycydów na człowieka można podzielić na trzy kategorie:

1. zatrucia ostre – wywołane jednorazowym wchłonięciem dużej dawki środka ochrony roślin;
2. zatrucia przewlekle – powstające na skutek odkładania się w organizmie i kumulacji małych dawek pestycydów przez dłuższy okres czasu;
3. skutki odległe – mogące się ujawnić po kilku czy kilkunastu latach i z tego względu często niezwykle trudne do identyfikacji i powiązania objawów z przyczynami mogą również być obserwowane dopiero u następnych pokoleń.

Typowe objawy zatrucia małymi dawkami pestycydów to:

• złe samopoczucie, ogólne osłabienie;
• bóle i zawroty głowy;
• nudności, wymioty;
• bóle brzucha, biegunka;
• niepokój, pobudzenie;
• ślinotok, łzawienie.

W wielu sytuacjach objawy zatrucia pestycydami można pomylić z typowymi objawami zwykłego zatrucia pokarmowego. Dlatego często osoby zatrute nie trafiają w odpowiednim czasie do lekarza. Szybkie rozpoznanie zatrucia jest bardzo istotne, ponieważ w wielu sytuacjach działanie pestycydów jest wzmacniane jednoczesnym działaniem np.: alkoholu, rozpuszczalników, farb, leków. Liczne badania potwierdzają, że również kawa oraz tytoń mogą wzmacniać działanie pestycydów w organizmie. Najczęściej zatrucia pestycydami są skutkiem nieprzestrzegania zasad bhp przy ich stosowaniu, niewłaściwego sposobu przechowywania oraz łatwego dostępu przez osoby nieupoważnione.

W przypadku ostrego zatrucia pestycydami ważna jest skuteczna pierwsza pomoc udzielona jeszcze przed przybyciem lekarza. Często może decydować o uratowaniu życia, szczególnie dzieci. Przed zastosowaniem preparatu należy dokładnie przeczytać ulotkę, która jest dostarczana przez producenta odnośnie zasad bezpieczeństwa i zachować ją na przyszłość. Skutecznym sposobem znacznego ograniczenia skutków kontaktu z pestycydami jest stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej w postaci ubrania ochronnego, rękawic, obuwia, gogli lub sprzętu ochrony układu oddechowego – maska z pochłaniaczem.

Na co trzeba zwracać uwagę przy stosowaniu pestycydów:

1. środki sprzedawane jako nowe muszą znajdować się w szczelnych, oryginalnych, zamkniętych opakowaniach;
2. środki, dla których skończył się okres zezwolenia na dopuszczenie do obrotu i stosowania powinny być wycofane z obrotu;
3. każde opakowanie, w którym znajdują się pestycydy powinno być oklejone etykietą zawierająca czytelną, trwałą instrukcję użytkowania, datę produkcji i okres ważności;
4. środki sprowadzane z zagranicy powinny być ważne przez co najmniej 18 miesięcy i powinny być zaopatrzone w etykietę w języku polskim;
5. nie wolno kupować i stosować środków ochrony roślin zaliczanych do I i II klasy toksyczności bez ukończenia odpowiedniego przeszkolenia;
6. podstawą stosowania środków (pestycydów) jest używanie sprawnego sprzętu do ich rozpylania.

Chcesz wiedzieć jeszcze więcej zapraszamy do zapoznania się z materiałami opracowanymi przez specjalistów z Państwowej Inspekcji Pracy zawartej w poniższym opracowaniu.

https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/146456/chemia%20rolnicy.pdf