PFHBiPM
Aktualności

Krowa nie bodzie – czyli kilka słów o bezpiecznej hodowli | cz. 1.

Paweł Szumara | | BHP

Wpływ zagrożeń mechanicznych na wypadki w gospodarstwie.

Wpływ zagrożeń mechanicznych na wypadki w gospodarstwie

Prowadząc rozważania na temat zagrożeń mechanicznych należy mieć na względzie wszystkie czynniki zaliczane do grona czynników fizycznych. Mogą one spowodować lekkie lub ciężkie urazy, a nawet śmierci hodowcy, powodowane mechanicznym oddziaływaniem na człowieka maszyn i ich elementów, przedmiotów i narzędzi pracy, upadkiem na skutek poślizgnięcia, potknięcia itp. Wspomniane zagrożenia mogą być powodowane przez czynniki mechaniczne, które mogą zaistnieć zarówno podczas normalnego eksploatowania maszyny, narzędzia jak i przez czynniki powstałe na skutek zakłóceń, uszkodzeń bądź też awarie.

Zagrożenia mechaniczne mogą być wynikiem następujących zjawisk:

  1. przemieszczające się maszyny oraz transportowane przedmioty – można tu wymienić samodzielną jazdę ciągnikiem bądź z doczepionym lub zawieszonym sprzętem rolniczym, przemieszczanie się samojezdnej maszyny rolniczej (kombajnu) czy transport zwierząt;
     
  2. ruchome elementy robocze maszyn i urządzeń, np.: 
    • listwa nożowa kosiarki lub kombajnu zbożowego, adapter roztrząsacza obornika, tarcze śrutownika, noże sieczkarni, tarcze pilarki, łańcuch pilarki przenośnej,
    • elementy przenoszące napęd, jak różnego rodzaje przekładnie zębate, pasowe, wały przegubowo-teleskopowe wykorzystywane w kosiarkach, rozsiewaczach nawozów;
  3. ostre, wystające elementy – budowli, konstrukcji urządzeń gospodarskich oraz narzędzia maszyn i urządzeń rolniczych (np. zęby bron, noże sieczkarni) czy narzędzi warsztatowych;
  4. spadające przedmioty – może to zaistnieć w czasie wykonywania prac remontowych  budynków gospodarskich, prac załadunkowych i przeładunkowych. Urazy mogą spowodować przedmioty, narzędzia spadające z wysokości;
  5. płyny pod ciśnieniem – należy w tym miejscu podać za przykład olej znajdujący się w przewodach układów hydraulicznych silnika, podnośnika;
  6. śliskie, nierówne powierzchnie – będące bezpośrednimi przyczynami upadków, a w ich następstwie obrażeń, głównie stłuczeń, okaleczeń czy złamań; szczególnie niebezpieczne są powierzchnie w oborach i chlewniach, mokre i zanieczyszczone, często o określonym spadku w stosunku do poziomu;
  7. ograniczone przestrzenie – przejścia znajdujące się w budynkach inwentarskich. Trzeba zwrócić szczególną uwagę na obory i chlewnie. Ograniczone przestrzenie w takich miejscach zawsze stwarzają niebezpieczeństwo urazów u osób obsługujących. Podobnie ma się rzecz z ograniczonym dostępem do maszyny czy urządzenia;
  8. żywe zwierzęta – podczas prac związanych z hodowlą.

Czynniki mechaniczne mogą powodować następujące rodzaje urazów:

  1. zgniecenie (zmiażdżenie);
  2. obcięcie;
  3. potłuczenie;
  4. nakłucie lub przekłucie;
  5. otarcie, skaleczenie;
  6. złamanie, zwichnięcie.

W wypadkach związanych z użytkowaniem maszyn rolniczych doznawane urazy dotyczą głównie:

  • palców rąk;
  • dłoni;
  • przedramienia;
  • stóp i podudzia.

Urazy odnoszone w wypadkach związanych z hodowlą zwierząt dotyczą:

  • kończyn – stóp;
  • podudzi;
  • przedramienia i palców rąk.

Powstałe urazy najczęściej mają postać zranień, złamań i zwichnięć, które powstają podczas poślizgnięcia, potknięcia i upadku, ale nieodosobnionymi przypadkami są zgniecenia, zmiażdżenia bądź uderzenia. „Prace w gospodarstwie rolnym są wykonywane w bardzo wielu miejscach, jednakże najwięcej tych prac (około 75%) odbywa się w zagrodzie.

W tych warunkach dochodzi do skaleczeń, złamań, zwichnięć i stłuczeń.
Wiele wypadków powodowanych jest przez maszyny, urządzenia i narzędzia własnej konstrukcji, nie posiadające właściwych zabezpieczeń.”[1]

Omówiliśmy zagrożenia mechaniczne występujące w gospodarstwach, aby im przeciwdziałać konieczne jest przestrzeganie kilku podstawowych zasad„bezpiecznej pracy, przede wszystkim:

  1. utrzymywać maszyny, urządzenia lub narzędzia rolnicze w dobrym stanie technicznym poprzez przestrzeganie instrukcji obsługi, dokonywać przeglądów technicznych przez osoby uprawnione;
  2. osłaniać wszelkie ruchome części maszyn oraz nie operować kończynami w ich zasięgu;
  3. używać odpowiedniej odzieży roboczej (bez zwisających części) oraz środków ochrony indywidualnej (kask, osłona twarzy, okulary, ochronniki słuchu, rękawice) w zależności od wykonywanej pracy;
  4. utrzymywać obiekty budowlane w gospodarstwie rolnym w dobrym stanie technicznym, stosować barierki ochronne i/lub osłony w przypadku otworów wrzutowych na strychu w stropie, osłaniać szamba, kanały gnojowe, studzienki oraz wszelkie inne otwory mogące spowodować upadek;
  5. stosować bezpieczne drabiny w budynkach gospodarczych;
  6. dbać o to, aby wszelkie przejścia, ciągi komunikacyjne nie były śliskie, szczególnie w oborze (najlepiej zastosować gumowe maty antypoślizgowe) oraz w obejściu gospodarstwa (wyrównać i utwardzić nawierzchnię, by nie była błotnista po deszczu, w zimie odśnieżać i posypywać piaskiem).”[2]

 

[1] Zagrożenia mechaniczne – Centralny Instytut Ochrony Pracy

[2] Przyczyny techniczne wypadków w rolnictwie indywidualnym w 2010 roku – dr inż. ANNA GROBORZ Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

 

Aktualności